تاریخچه ساعت مجی را آیا میدانید.آنطور که در کتیبههای بابلی مشاهده شده، پس از کوچ قبیله کاسیان از ایران به «میاندرود» یا همان بینالنهرین، شیوه تقسیم زمان یا شبانهروز به 24 ساعت و هر ساعت به ۶۰ دقیقه و هر دقیقه به ۶۰ ثانیه و هر ثانیه به ۶۰ ثالثه بوده است و بر این اساس دستکم از نیمه نخست هزاره دوم پیش از میلاد این روش برای تعیین «وقت» گذاشته شده است. شیوهای که گویا از نظام شصتگانی شمارش اعداد برگرفته شده که در آن زمان رواج داشته و حتی تا امروز نیز باقی مانده است.از جمله فایدههای نظام شصتگانی شمارش اعداد، قابلیتهای بیشتر بخشپذیری در میان اجزای این نظام اعداد است و یکی از این قابلیتها مربوط به عدد ۳۶۰ است که هر چند در زمانسنجی کاربری چندانی ندارد، ولی در درجهبندی صفحه دایره، سنت دیرین علمی خود را حفظ کرده است و شاید بر این اساس است که این روزها وقتی ما میبینیم که کسی حرف خود را پس میگیرد و از مواضع خود عقبنشینی میکند میگوییم طرف
۳۶۰ درجه نظرش تغییر کرده است.
و شاید بر این اساس است که هر چه ساعت در ۳-۲ قرن اخیر ساخته شده است، عقربههایش حول محور ۳۶۰ درجه حرکت کرده است و ساعتهایی که از این شیوه برخوردار نبودهاند توفیق کمتری در زمانشناسی توسط مردم داشتهاند، گرچه با ایجاد ساعتهای دیجیتالی در سال ۱۹۶۲ میلادی حرکت عقربهها روی مدار ۳۶۰ درجه صفحه ساعتها بیمعنی و کمکم کمرنگ شد. البته بیش از آن نیز انواع ساعتها ساخته شد و چند صباحی پا به عرصه وجود گذاشت و پس از آن از رده خارج شد، اما عمر ساعتهای عقربهداری که عقربههای آن بر مدار صفحه
۳۶۰ درجه میگشتند طولانیترین عمر را در تاریخ «ساعت» داشته است.
انواع ساعت در گذر تاریخ
بهطور معمول رسم بر این است که مورخان در این گونه موارد به قدیمیترین نظریات موجود از مورخان تاریخ چون «هردوت» استناد میکنند، هردوت در اینباره نیز مکتوبهای دارد که در آن به تاریخ ساخت یک نوع ساعت به نام «ساعت آفتابی» اشاره کرده و نوشته است: «قدمت این ساعتها به ۵۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح برمیگردد.»
او ساخت اینگونه وسایل را به سومریها و کلدانیها نسبت میدهد، اقوامی که در بینالنهرین میزیستهاند. براساس مدارک موجود در موزه ساعتشناسی لندن، نخستین کسی که به محاسبات نظری ساعتهای آفتابی توجه کرد و باعث رواج آن شد، «آنکسیماندر» از اهالی ملطیه یونان در قرن ششم پیش از میلاد مسیح(ع) بود. در این دوران ساعتهای آفتابی در نقاط مختلف امپراطوری یونان گسترش یافت. خارج از تمدن یونان باستان نیز حدود ۳۴۰ سال پیش از میلاد، یک ستارهشناس کلدانی به نام «بروسوس» نیز نخستین ساعت آفتابی کروی را طراحی کرد، در این ساعت آفتابی شاخص جذاب درون نیمکرهای واقع شده بود که علاوه بر نشان دادن زمان، بر حسب یک تقسیمبندی ۱۲ ساعته طول روز، بلندی سایه و نیز فصلها را مشخص میکرد.
سومریها این نوع ساعت را گسترش دادند و نخستین ساعتهای آفتابی عمودی را ساختند که یک شاخص عمودی سایهای بر صفحه آن میانداخت و تقسیمبندی آن سایه، نشانههایی از عبور ساعتهای روز بود.
ساعتهای آفتابی، وسیلهای بود که زمان را با استفاده از مکان خورشید در آسمان میسنجیدند، معمولترین نوع ساعت آفتابی، از میلهای ساخته شده بود که روی صفحهای قرار داشت و ساعتهای شبانهروز روی آن میله نشانهگذاری شده بود، وقتی مکان خورشید در آسمان عوض میشد، سایه آن میله نیز روی صفحه جابهجا میشد و براساس آن ساعت مشخص میشد.
ساعت میدانها
در شهرهای بزرگ جهان رسم بر این بوده است که ساعتهای آفتابی را در میدانهای اصلی نصب میکردند تا مردم در جریان گذران اوقات خود باشند و امروزه این ساعتها به عنوان نمادهای تمدن در هر یک از شهرهای بزرگ جهان به شمار میآید. بسیاری از کارشناسان معتقدند که بیشتر ساعتهای آفتابی معمولی، زمان ظاهری خورشیدی را نشان میدهند و این زمان با زمانی که در ساعتهای رایج میخوانیم، کمی فرق دارد و در طول سال تا حدود ۱۵ دقیقه جابهجا میشود. این ساعتها تنها چهار روز در طول سال با ساعتهای مکانیکی مطابقت دارد (روزهایی مثل ۱۶ آوریل، ۱۴ ژوئن،
این پدیده به این خاطر است که، راستای محور چرخش زمین به دور خود، ثابت نیست و زمین هنگام چرخش به دور خود کمی تاب میخورد، اما ساعتهای آفتابی دقیق، همیشه جدول یا نموداری در کنار خود دارد که این اختلاف زمان را در ماههای مختلف برای مخاطبان خود اصلاح میکند، البته برخی دیگر از ساعتهای آفتابی پیچیده نیز با خمیده کردن خط ساعتها روی صفحه خود یا با روشهای دیگر، بهطور مستقیم، ساعت را درست نشان میدهند.
برچسب : تاریخجه ساعت مچی, نویسنده : ساعت مچی historehoureshands بازدید : 515